De vaardigheid bezitten om optimaal en effectief te leren; dat wil toch iedereen? Helaas is er op school relatief weinig aandacht voor wat nu echt werkt en wat juist niet. Niet gek dus dat mij vaak gevraagd wordt hoe je het beste leert. Tijd om jou te voorzien van een aantal mega waardevolle leertips en strategieën die ervoor zorgen dat je zowel bij (bedrijfs)economie als bij elk ander vak meer succes hebt. Oftewel, 7 tips voor hoe jij het best kunt leren. (Spoilert alert: de meeste mensen leren hoogst ineffectief),
Deze leertips gaan ervoor zorgen dat je in minder tijd, meer gedaan krijgt en de leerstof veel beter onthoudt.
Voor alle duidelijkheid: deze blog gaat over algemene leertips en strategieën die helpen bij het leren voor elk vak. Voor tips die 100% gericht zijn op (bedrijfs)economie kun je terecht in de blog ‘hoe leer je economie – 5 tips‘.
Oké, klaar om jouw leerskills naar een hoger niveau te tillen? Lees dan snel verder.
7 tips voor hoe je het beste kunt leren
Om écht goed te leren leren, is het allereerst goed om te weten wat juist niet werkt. Laat ik daarom maar gelijk met de deur in huis vallen: de meeste mensen leren verkeerd. Of op z’n minst ineffectief. Een van de meest gebruikte leerstrategieën is namelijk het (langdurig) herlezen van tekst uit lesboeken, afgewisseld met het markeren van tekst. En misschien is dat ook wel jouw favoriete manier van leren.
Waarom werkt herlezen niet of in ieder geval minder goed? Je hersenen, en specifieker het gedeelte verantwoordelijk voor je geheugen, houdt ervan om geprikkeld en uitgedaagd te worden. Als je hersenen het te makkelijk hebben, doen ze minder moeite en onthoudt je simpelweg minder. Vergelijk het met de sportschool: je spieren worden alleen sterker met voldoende weerstand. Waarom is herlezen te makkelijk? Omdat je dan leest/leert op basis van herkenning (met het boek erbij), waardoor je als je de tekst leest het gevoel krijgt van “oh ja, dit weet ik wel”. Maar als je vervolgens je boek dicht doet, is het een stuk lastiger om te reproduceren wat er staat.
Aangezien je geheugen essentieel is voor leren, hebben onderstaande leertips betrekking op twee delen van het geheugen:
1) ons vermogen om informatie op te slaan (storage strength);
2) ons vermogen om informatie terug te halen op het moment dat wij het nodig hebben, zowel op korte als op lange termijn (retrieval strength).
Nu je dit weet, is het hoog tijd voor het antwoord op de vraag: “hoe leer je het beste?“.
-
- Spreid het leren (het spacing effect)
Het is heel verstandig om het leren op te delen in verschillende sessies. Je kunt beter drie sessies van één uur leren, dan één sessie van drie uur en bij voorkeur ook nog op verschillende dagen. Waarom werkt het spreiden van leren zo goed? Omdat je de stof tussen sessies door (deels) weer vergeet, zeker als je het leren uitspreidt over verschillende dagen. Je geheugen moet dan harder werken om de lesstof weer omhoog te halen, waardoor de benodigde verbindingen (neurale paden) in je hersenen sterker worden. De kans dat je dan het juiste antwoord op het juiste moment (tijdens je proefwerk!) omhoog weet te halen, wordt op deze manier veel groter! Vergelijk het met het water geven van een gazon. Als je in een keer een hele plens water over het gras gooit, wordt niet alles opgenomen. In kleine beetjes werkt het veel beter.
Het helpt natuurlijk wel als je deze leersessies van tevoren plant en niet alleen vlak voor de toets aan de slag gaat met leren. - Actief ophalen – zelf leerstof genereren
Heb je weleens het gevoel gehad dat je ‘alles’ wist en dat je 100% zeker een hoog cijfer ging halen en dat het op de toets dan compleet mis ging? Grote kans dat je jezelf dan (onbedoeld) voor de gek hebt gehouden door passief te leren. Oftewel, je hebt waarschijnlijk vooral geleerd op basis van herkenning (checken of je de stof kent mét het boek erbij). Actief ophalen is veel effectiever! Hoe dat werkt? In feite is actief ophalen het reproduceren van de leerstof zonder dat je het lesboek of gemaakte aantekeningen daarbij gebruikt.Denk aan het hardop uitleggen van de stof aan iemand anders (je hond, je ouders, niet per se in die volgorde) of dat je de stof voor jezelf nog eens uitschrijft (belangrijke begrippen, oorzaak-gevolg verbanden, schema’s, formules etc.). Jezelf laten overhoren is ook prima. Uiteraard doe je dit met je lesboek dicht. Na afloop kun je dan mét je boek erbij gaan checken wat je uit je hoofd wist én wat nog niet. Pas als je de stof kunt reproduceren zonder het boek, weet je dat je het écht kent. De kans dat je jezelf zo voor de gek houdt is dan veel kleiner! - Varieer in onderwerpen (interleaving)
Ook hier geldt weer: onze hersenen staan afgesteld op het herkennen van ‘nieuwe’ informatie. Lang bezig zijn met hetzelfde onderwerp maakt het geheugen lui en zorgt ervoor dat je de stof minder goed onthoudt. Wissel tijdens het leren verschillende onderwerpen af en herhaal oefenopgaven van verschillende onderwerpen door elkaar heen. Op die manier prikkel je je hersenen en blijft het geheugen alert. Leer je voor meerdere toetsen, bijvoorbeeld bij een toetsweek? Wissel dan niet alleen onderwerpen af, maar ook vakken. Dus niet eerst alles leren van economie en dan pas door naar wiskunde; afwisseling doet wonderen voor je leerresultaten! - Koppel de lesstof aan concrete voorbeelden
Verzamel per onderwerp een paar concrete voorbeelden van de lesstof. Dit kunnen voorbeelden zijn die je docent genoemd heeft tijdens de les, maar ook voorbeelden die je zelf bij elkaar zoekt op het internet. Abstracte lesstof koppelen aan concrete voorbeelden helpt om de stof beter te onthouden en de stof ook weer op het juiste moment omhoog te halen. - Combineer tekst met beelden (dual coding)
Wanneer je tekst koppelt aan beeldmateriaal, ga je de stof veel beter en sneller onthouden. Voorbeelden van het visueel maken van leerstof in woorden zijn grafieken, schema’s, cartoons of andere tekeningen. Bij het actief ophalen van de stof (zie tip 2) kun je de leerstof opnieuw uittekenen en de betekenis van de tekening uitleggen in je eigen woorden. Ze zeggen niet voor niets dat een beeld meer zegt dan duizend woorden. - Neem voldoendes pauzes en elimineer afleiding
Deze tip is essentieel voor succesvol leren, dus neem dit goed in je op. Laten we beginnen met het voorkomen van afleiding. Als je aan de slag gaat met leren, hebben je hersenen 15 tot 20 minuten nodig om op te starten en focus te creëren. Je zou het flow kunnen noemen. Echter, elke afleiding reset dit proces volledig, zodat je weer opnieuw 15 tot 20 minuten nodig hebt. Een berichtje krijgen op je telefoon is dus al genoeg om je focus te slopen. Wie wil leren als een pro, dumpt z’n telefoon dus (tijdelijk). Uiteraard geldt dit ook voor mensen die denken dat gezamenlijk leren via Skype of Whatsapp een goed plan is. Niet. Doen.
Er is één uitzondering: OsAcademie filmpjes kijken 😉 Naast afleiding, is het nemen van voldoende pauzes heel verstandig (klinkt goed hè!). Leren in blokken van 25 minuten is vaak optimaal (maar experimenteer hier vooral mee bij jezelf) om vervolgens 5 minuten te pauzeren. Langer dan 25 minuten focussen is vaak teveel gevraagd. Na 4 blokken van 25 minuten is het goed om langer pauze te nemen (minstens een half uur). Wat doe je tijdens deze pauze? Bewegen is altijd goed; maak dus een wandelingetje door het huis of door de tuin. Dit stimuleert de doorbloeding in de hersenen en maakt je werkgeheugen weer even leeg.
En….. ik weet dat het niet leuk is om te lezen, maar houdt ook in je pauze je telefoon uit de buurt. Je verstoort dan het verwerken van wat je net geleerd hebt. - Baken je leertijd af en wees streng voor jezelf
Ooit weleens gehoord van Parkinson’s law? Nee, dit heeft niets te maken met de ziekte. Wel met het feit dat, als je leertijd niet afbakent, je ervoor zorgt dat je (leer)werk alle beschikbare tijd opvult. Ook wordt de kans dat je toch iets anders gaat doen veel groter. Je zal niet de eerste leerling zijn die eerst nog even gaat gamen, instagrammen of netflixen omdat je ’toch alle tijd hebt’. Wees concreet wanneer je gaat leren en wat je precies gaat doen. ‘Ik ga vandaag leren’ is dus veel te vaag en vergroot de kans dat je aan het einde van de dag nog steeds niets hebt gedaan. Herkenbaar? Dat dacht ik al 🙂 .
Voortaan zeg je dus: “ik ga tussen 7 en 8 uur paragraaf 3.1 + 3.2 leren voor economie” (en dankzij tip 6 mag je tussendoor 5 minuten pauze…).
- Spreid het leren (het spacing effect)
Dat waren de zeven leertips over hoe je het beste kunt leren. Ik daag je uit ze uit te proberen. Niet allemaal tegelijk, gewoon stap voor stap. En al gebruik je er maar 2 of 3, dan nog zul je zien dat jouw leersucces met sprongen vooruit gaat. Je zal merken dat de leerstof dankzij bovenstaande tips veel sneller en voor langere tijd in je hoofd zit.
Ik wens je veel (leer)plezier met bovenstaande leertips. Succes en sterkte met al dat leerwerk.
– Meneer van Os
P.s.: check ook deze posters van de “learning scientists”
P.s.2: doe jij dit jaar examen economie en kun je wel wat extra hulp gebruiken? Check dan snel onze online examentraining!
Heb je een vraag of wil je gewoon een berichtje achterlaten? Doe dat hieronder bij de comments.
Dankjewel voor deze tips! Ga deze zeker gebruiken
Wat als ik nog niet eens kan focussen op deze tekst, en absoluut geen motivatie heb? Ik kijk vaak uren naar mijn boek zonder dat ik het gevoel heb iets op te slaan, als ik überhaupt mijn boeken pak.
Hoi Steffie. Vervelend dat je weinig motivatie voelt. Als je jezelf er niet toe kan zetten om te leren, dan heb je natuurlijk niet zoveel aan leertips en leerstrategieën.
Wat je zou kunnen doen, is eerst eens onderzoeken waarom je de motivatie mist om te leren. Praat erover met ouders / vrienden of bijvoorbeeld je mentor op school. Ik merk soms dat leerlingen met hun hoofd ergens anders zitten (bijv. door problemen thuis of dat het op sociaal vlak minder lekker gaat). Als je je niet fijn voelt, komt er van leren vaak weinig terecht. Dus dan is het goed om daar eerst aandacht aan te besteden.
Het kan ook zijn dat je het gewoon moeilijk vindt om te starten met leren; misschien mis je wat zelfvertrouwen of ben je snel afgeleid (social media, games, vrienden). Dan is het goed om hulp in te roepen van de mensen om je heen. Zoek een stok achter de deur om toch te gaan leren. Leer bijvoorbeeld samen met een vriend of vriendin, zodat je wel moet. Of vraag familieleden om je te overhoren en je te helpen met leren. Misschien zijn ze wel zo lief voor je dat ze je telefoon een tijdje willen bewaren zodat je minder afgeleid raakt ;-).
Ik hoop in ieder geval dat de filmpjes op mijn website wel goed te volgen zijn (dan hoef je sowieso minder te lezen) en misschien heb je wat aan de dingen die ik hierboven schrijf.
Succes en ik hoop dat je de motivatie weet te vinden :-).
– Meneer van Os
Heeft u ook tips voor wetenschappen te studeren ?
Ik heb vaak geen motivatie omdat ik het steeds vergeet.
Ga zo door met tips het heeft mij heel veel veranderd blijf doorgaan allemaal doe een dikke solo naar dit
Dankuwel voor deze tips meneer! Die komen zeer goed van pas, zeker nu de examens al in zicht zijn!
Graag gedaan Badi! Hopelijk hebben de genoemde leertips een positief effect op je examenresultaten 🙂 .